Geschiedenis van de Afro-Surinamers (lezing & dialoog)

/in /door

Zondag 23 juni: Dialoogmiddag met historicus Chan Choennie naar aanleiding van zijn boek ‘Geschiedenis van Afro-Surinamers’ over de eerste honderd jaar na de afschaffing van de slavernij in Suriname (1863-1963). Onze jaarlijkse Ketikoti-dialoogactiviteit vindt dit jaar plaats in de Stemmingmakerij van de LocHal (eerste verdieping, rechts). We starten met een inleiding door dhr. Choenni over zijn onderzoek naar de vrijverklaarden en hun nakomelingen.

Prof. Dr. Choennie werd geboren in Suriname en groeide op in een Afro-Surinaamse buurt. Hij studeerde politicologie en wetenschapsfilosofie aan de UvA en publiceerde diverse boeken en artikelen over Surinaamse bevolkingsgroepen, waaronder ook de Hindostanen en Javanen.

Op basis van zijn inleiding zullen de deelnemers met elkaar  in gesprek gaan over een aantal stellingen. De bijeenkomst wordt omlijst met muziek -en een hapje en een drankje. Deelname is gratis, graag vooraf aanmelden via: Bibliotheek/LocHal/Stemmingmakerij .

PROGRAMMA

13:30 uur inloop

13:50 uur introductie

14:00 uur lezing

15:00 uur discussie

16:00 uur afsluiting

 

MEER OVER DE AUTEUR

Prof. dr. Chandersen E.S. Choenni (Paramaribo, 1953) werd geboren in Suriname waar hij opgroeide in een Afro-Surinaamse buurt. In 1972 kwam hij naar Nederland. Hij studeerde politicologie en wetenschapsfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam. In 1995 promoveerde hij in de sociale wetenschappen en kwalificeerde zich als onderzoeker op sociaal-historisch terrein. In 1999 keerde hij terug naar Suriname. Van 2010 tot 2016 was hij bijzonder hoogleraar Hindostaanse migratie op de Lalla Rookh Leerstoel aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Daarvoor was hij nog beleidsambtenaar Integratiebeleid op verschillende ministeries. Choenni publiceerde eerder diverse boeken en artikelen over de geschiedenis van de Hindostanen. Vervolgens verlegde hij zijn onderzoeksgebied naar de Afro-Surinamers en de Javanen. Tegelijkertijd behandelt hij de etnische verhoudingen in Suriname en zaken als racisme, integratiebeleid en burgerschap.

     

MEER OVER HET BOEK

Op basis van uitgebreid historisch onderzoek verhaalt dhr Choenni hoe het de Afro-Surinamers is vergaan na de afschaffing van de slavernij in 1863. Het heeft honderd jaar geduurd alvorens zij politiek volwaardige burgers werden in hun land. Cultureel gezien waren ze in 1963 nog niet tot de ‘mainstream’ doorgedrongen. Op sociaal-economisch terrein bleef de ontwikkeling achter. Er formeerde zich weliswaar een middenklasse, maar de meerderheid bleef behoren tot de lagere klasse. Chan maakt duidelijk dat deze typische vorm van ‘Afro-Surinaamse integratie’ in grote mate een voortvloeisel is van de wrede slavernijperiode in Suriname. De auteur analyseert en verklaart deze doorwerking.

Bekijk de inhoudsopgave van het boek

 

Henna Goudzand opent Ketikotimaand 2024

/in , /door

Op zaterdag 1 juni 2024 is Henna Goudzand Nahar, schrijfster van De Geur van bruine bonen (een familieroman) te gast in Tilburg. De middag vindt plaats in het S.B.J. gebouw, Beneluxlaan 76. We praten met de schrijfster, eerst over haar boek: Bij de onafhankelijkheid van Suriname konden Surinamers hun Nederlandse paspoort behouden als zij naar ons land verhuisden. Wat hun komst met hen deed en hoe dat in families soms doorwerkt, daar laat zij haar licht op schijnen. Een beeld van conflict tussen generaties in gezinnen en hoe moeizaam soms twee culturen samenvloeien. Hierover gaan we in gesprek met de aanwezigen.

De avond wordt muzikaal omlijst door Antilliaanse live muziek. De bijeenkomst wordt besloten met een gezamenlijke bruine bonen maaltijd van zes tot zeven uur. In Suriname, op de Antillen en in Nederland bestaan verschillende recepten en op deze bijeenkomst worden deze verschillen voor oog en tong klaargemaakt!

Over Zwart Activisme (F.O.C. activiteit)

/in /door

21 maart 2024: met jongeren in gesprek over zwart activisme in Tilburg. Een ‘safe space’ bijeenkomst in Studio Noord, Brucknerlaan 116, Tilburg. Aanvang 19:30 uur. Te gast is Carla Mohammed van Comité 30 juni -1 juli Tilburg.

RADAR op bezoek in Tilburg

/in /door

Dinsdag 19 maart, Kim’s Kroeg. Wereldwijd wordt in maart aandacht besteed aan de Internationale dag tegen racisme en discriminatie (=21 maart) Deze jaarlijkse herdenking werd door de Verenigde Naties ingesteld naar aanleiding van het bloedbad in Sharpeville (Zuid-Afrika), waar op 21 maart 1960 de politie het vuur opende op een groep mensen die demonstreerde tegen apartheid (de beruchte pasjeswetten). De apartheid is inmiddels afgeschaft, maar racisme en discriminatie zijn nog aan de orde van de dag, ook in Nederland. Tal van landen over de hele wereld staan op deze dag stil bij het onrecht dat individuen en groepen elkaar aandoen. Diverse steden in Nederland (waaronder Tilburg) doen mee aan deze actiedag.

Jaarlijks organiseert Comité 30 juni-1 juli in samenwerking met de Tilburgse AntiRacismegroep ARG een informatieve bijeenkomst of lezing. Dit jaar houden we het Tilburgse antiracisme- en discriminatiebeleid tegen het licht.  Te gast zijn leden van het regionale anti-discriminatiebureau RADAR. Zij zullen toelichten wat zij doen en wat zij kunnen betekenen. Wat voor klachten krijgen zij zoal binnen via hun meldpunt discriminatie.nl? De samenkomst is in Kim’s Kroeg, Piusplein 61 in het centrum van Tilburg. Aanvang: 19.30 uur. Toegang: gratis. Er is volop gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen. Fijn als jij er bij wilt zijn!

Oog in oog met Paramaribo (lezing)

/in , /door

Op vrijdag 24 mei 2024 geeft historicus Eric Kastelein (1954) een presentatie naar aanleiding van zijn boek ‘Oog in oog met Paramaribo’. Aan de hand van tientallen fotos maken we een wandeling door de prachtige stad Paramaribo en gaan met elkaar in gesprek over het ‘herinneringserfgoed’. Kastelein zal hierbij ingaan op het slavernijverleden en de geschiedenis van contractarbeiders.  Zo komen bijvoorbeeld aan de orde Cojo, Mentor en Present én het verhaal van Lutchman Singh en Janey Tetary.

De presentatie vindt plaats in een zaal in de Petrus Donderskerk, Enschotsestraat 124 en duurt van 18:30 tot ongeveer 21:00 uur. Vanaf 18 uur inloop met soep en een broodje.

De Kracht van Nazaten (symposium)

/in /door

Zaterdag 16 december 2023 is het symposium ‘De Kracht van Nazaten’. Het vormt de afsluting van een serie lezingen en cursus over bevrijding van de gevolgen van slavernij en kolonialisme. Het symposium vindt plaats in Seats2meet, de glazen zaal van de LocHal in Tilburg en is voor iedereen gratis toegankelijk.

De middag staat onder leiding van Kofi Ogún van Ojise Network. Hij zal spreken over de doorwerking van slavernij en kolonialisme op persoonlijk en maatschappelijk vlak. Ook verkent hij met ons paden naar mogeljke oplossingen. Kofi Ogún is verandermanager, deskundige dekolonisatie en motivational speaker. Ojise Network organiseert de lezingen, cursus en het symposium in opdracht van Comité 30 Juni – 1 Juli Tilburg.

Gastspreker is Linda Nooitmeer, voorzitter van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden- en erfenis. Linda Nooitmeer zal spreken over hoe het thema doorwerking onderdeel zal zijn van de komende herdenkingen en vieringen in het kader van slavernij en kokonialisme.

Bewustwording en erkenning van slavernij en kolonialisme zijn tot stand gekomen door de kracht en voortdurende inzet van nazaten van tot slaaf gemaakten. Nu dat is bereikt, is het tijd aandacht te besteden aan de gevolgen van slavernij en kolonialisme. Wat is die doorwerking in ons denken en handelen? Hoe zien we de doorwerking terug in de visie en het handelen van overheid en bedrijven? Wat is er nodig om meer begrip en betere verhoudingen te realiseren? Comité 30 juni – 1 juli Tilburg organiseerde i.s.m. Ojise Network en gemeente Tilburg hierover in november 2023 een cursus waarvan dit symposium het sluitstuk is.

Symposium

Wanneer: Zaterdag 16 december, 13:30 – 16:30 uur

Waar: Seats2Meet = de glazen zaal in de LocHal, Burg. Brokxlaan / Spoorzone, achterzijde CS

Aanmelden: via deze link, deelname is gratis

Programma:

13:00 uur Inloop

13:30 uur Aanvang symposium

– Ceremoniële opening ‘De Kracht van Water’ (Atratori & N’gutete)

– Welkomstwoord ‘The Decade’ (Carla Mohammed)

– Inleiding ‘Doorwerking Doorbreken’ (Kofi Ogún)

– Dialoog-statafels (koffie en thee)

– Muzikaal intermezzo (Los Bandidos)

– Lezing ‘Hoe NiNsee helpt doorbreken’ (Linda Nooitmeer)

– Key Note ‘De Kracht van Nazaten’ (Kofi Ogún)

– Slotwoord (Carla Mohammed)

– Borrel

16:30 Einde symposium

Keynote speaker Kofi Ogún

Linda Nooitmeer, vz. NiNsee

 

Toelichting

De doorwerking, een veel gehoord begrip. Het gaat over de gevolgen van slavernij en kolonialisme die nog altijd zichtbaar zijn in het leven van nazaten aan beide kanten van de geschiedenis. Hoe gaan zwart en wit om met dit verleden? Waaruit of waarin bestaat voor hen die doorwerking? Hoe zien we dat terug in de zelfbeelden en de interactie tussen zwart en wit? Hoe gaan we dit doorbreken?

Het symposium wordt geopend in Afrikaanse stijl. De ceremoniële opening is in handen van Atratori en N’gutete. Ze laten ons kennismaken met de betekenis en de kracht van water. Carla Mohammed, voorzitter van Comité 30 Juni-1 Juli Tilburg, vertelt ons hoe het VN-beleid van ‘The Decade’ helpt om Afrikanen in de diaspora weer in hun kracht te zetten. Hoofdspreker van de dag is Kofi Ogún. Hij begint met een inleiding op het thema doorwerking doorbreken. Wat is doorwerking en waarom moet het doorbroken worden? Hij presenteert enkele nieuwe feiten en gezichtspunten op het thema. De aangereikte inzichten bespreken we tijdens de dialoogstatafels. We doen dit aan de hand van enkele vragen die ingaan op onze denkbeelden en ervaringen. En welke mogelijke doorbraken zien we voor onszelf?

Linda Nooitmeer zal spreken over hoe NiNsee wil bijdragen aan het doorbreken van de doorwerking. Wat is daarin in de rol van de lokale comités? In de keynote die daarop volgt gaat Kofi Ogún in op de kracht van nazaten die hebben geleid tot o.a. erkenning van het slavernijverleden, nationale herdenking en officiële excuses. En welke krachten hebben we als gemeenschap om nog meer doorbraken in doorwerking te realiseren? Hoe denken de deelnemers aan de cursus ‘Doorwerking Doorbreken’ hierover? Het slotwoord is in handen van Carla Mohammed. Ze neemt ons mee in de opbrengst van de dag en geeft een vooruitblik waarin we samen verder werken aan doorbraken.

Sprekers & Artiesten:

  • Atratori; verteller, dichter en muzikant in Afrikaans cultureel erfgoed.

  • N’gutete Chacuchaamba; priesteres en expert in Afrikaanse rituelen.

  • Carla Mohammed; voorzitter Comité 30 Juni-1 Juli Tilburg en medeorganisator van het symposium ‘De Kracht van Nazaten’ en initiatiefnemer van de cursus ‘Doorwerking Doorbreken’.

  • Drs. Kofi Ogún; verandermanager, deskundige dekolonisatie en motivational speaker. Cursusleider ‘Doorwerking Doorbreken’. Voorzitter Ojise Network

  • Linda Nooitmeer, BSc; voorzitter Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis. Coördinator comités 30 Juni-1 Juli

  • Los Bandidos; trio in Caraïbische muziek

Meld je nu aan via deze link, de toegang is gratis en voor iedereen toegankelijk.

Graag tot ziens !

 

 

                         

 

 

 

Ketikoti nationaal immaterieel erfgoed

/in /door

Een veelkleurige vlag kan uit. Ketikoti, de dag van de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij, is samen met Dia di Emansipashon (Kòrsou/Boneiru), Dia di Emancipacion di esclavitud (Aruba), Emancipation day (St.Maarten/Saba/St. Eustatius), bijgeschreven op de Inventarislijst Immaterieel Erfgoed Nederland. De bijschrijving van Ketikoti vond plaats op voordracht van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee).

Bijschrijving in de inventarislijst is een middel om immaterieel erfgoed levend te houden. Met de bijschrijving in de Inventaris Immaterieel Erfgoed laten gemeenschappen zien dat ze bezig zijn met de borging van hun erfgoed en met het werken aan de zichtbaarheid ervan. Ketikoti staat al sinds 2020 in de Canon van Nederland, de vijftig vensters met belangrijke historische gebeurtenissen voor Nederland. Het is echter nog altijd geen officiele nationale feestdag.

Het certificaat werd op 2 december 2023 officieel ondertekend door Urwin Vyent en Linda Nooitmeer, respectievelijk directeur en bestuursvoorzitter van het NiNsee.

Carla Mohammed, van Comité 30 juni-1 juli Tilburg, toont het ondertekende certificaat van bijschrijving

 

Marron-vertelkunst

/in , /door

Vrijdag 24 nov: Verhalen, muziek, dans en eten. De ‘mato’ is een Surinaams Creoolse vertelkunst die ontstond tijdens de slavernij. De weggelopen tot slaafgemaakte Afrikanen (Marrons) hielden deze manier van verhalen delen in leven. Er komt veel zang, dans en muziek bij kijken. Meer weten over de vertelkunst en het zelf beleven? Dat kan op deze vrijdag. Stichting Kula Skoro helpt je het verhaal van de geschiedenis, het heden en de toekomst te vertellen.

Waar: de Bibliotheek Wagnerplein, Tilburg

Wanneer: 24 november 2023, van 18.00 tot 22.00 uur (inloop 17.00 uur)

 

 

Slavernijmuseum in Paleis-Raadhuis

/in /door

Op 1 november 2023 bezochten de kwartiermakers van het toekomstige Nationaal Slavernijmuseum Tilburg. De raadszaal en de sjieke ruimtes van het Paleis-Raadhuis werden benut voor informering en bottom up-sessies met bewoners van onze provincie. Uiteraard was het Comité 30 juni-1 juli Tilburg present, waaronder een aantal jongeren die input gaven.

Enkele landen zijn ons voor gegaan, maar Nederland krijgt nu ook een eigen Nationaal Slavernijmuseum. Dit op initiatief van de gemeente Amsterdam. Het trans-Atlantische slavernijverleden zal het uitgangspunt vormen voor het museum, maar er komt ook aandacht voor de Indisch-Oceanische slavernij. Nog dit decennium moet het museum zijn deuren gaan openen voor het publiek, ergens in de hoofdstad.

Deelnemers aan de briefing verklaren in de plenaire zaal hun achternamen aan elkaar – Fotografie Chris Oomes

Inhoudelijk zal het museum zich richten op een breed publiek (‘zwart, wit en bruin’) met een focus op educatie, kunst, kennis en onderzoek. Het zal gaan over het verleden, over de vrijheid en over de toekomst. Het museum moet een iconisch gebouw worden, in de orde van grootte van het Textielmuseum of Museum de Pont. De precieze locatie en vorm zijn nog niet bekend, maar waarschijnlijk komt het ergens aan het water te liggen. Water heeft namelijk veel betekenissen in dit dossier.

Het museum moet een veilige plek zijn, maar het zal ook pijn kunnen gaan doen en schuren. Vanaf 2017 wordt al over een slavernijmuseum gesproken, zeg maar gerust flink gediscussieerd. Om dit alles in goede banen te leiden zijn er drie zogeheten ‘kwartiermakers’ aangestelt, elk op een eigen terrein. Maatschappelijk: John Leerdam, museaal: Peggy Brandon en fysiek: David Brandwagt. Deze experts hebben ondertussen al meer dan veertig werkbezoeken afgelegd, zowel in het Caribisch gebied als in de provincies. De sessie in Tilburg was de laatste van dit traject.

Binnenkort komen de drie met een concept museaal ondernemingsplan. In hun museumplan zal ook ruimte zijn voor tijdelijke programmeringen. Enkele kernbegrippen tot nu toe zijn: Bottom-up, healing, words DO matter, tegenstellingen en netwerkmuseum.

 

De deelsessie met Peggy Brandon in het oude raadhuis

Het hele Amsterdamse team wordt bedankt voor hun inspanningen in het voortraject tot nu.

 

Betrokkenen bij de stichting Comité 30 juni -1 juli  Tilburg na afloop van de Raadhuis-sessies.

Roline Amat, Carla Mohammed en Herman Fitters

KNAW-adviesrapport Wankele Sokkels

/in /door

Gemeentes hebben onvoldoende zicht op omstreden monumenten en standbeelden in de openbare ruimte in hun regio en hun historische kennis schiet te kort. Daardoor reageren ze ad hoc op discussies die heftiger zijn geworden. Ook op nationaal niveau is de registratie van publiek cultureel erfgoed niet op orde. In het rapport ‘Wankele sokkels, over omstreden monumenten’ geeft de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) advies hoe bestuurders, beleidsmakers en burgers daar beter mee om kunnen gaan.

Het rapport gaat over monumenten in de openbare ruimte die raken aan het koloniaal verleden en slavernij (zoals J.P. Coen in Hoorn en Petrus Donders in Tilburg), en aan oorlogen en genocide (zoals het Holocaust Namenmonument in Amsterdam en het tijdelijk Srebrenicamonument in Den Haag). Controverses over de monumenten ontstaan, concludeert de KNAW, uit onbegrip over de geschiedenis en beeldtaal, over locatie, eigenaarschap en over procedures rond besluitvorming.

Aanbevelingen uit het rapport
– Hou rekening met de geschiedenis van het monument zelf, waarom wie of wat wanneer is afgebeeld en hoe generaties daar vroeger over dachten. Het standbeeld van Coen in Hoorn was bijvoorbeeld al omstreden toen het in 1893 werd opgericht.
– Voor vorm beeldtaal en plaats moet meer aandacht zijn. Maak daarbij gebruik van de expertise van beeldend kunstenaars en kunsthistorici.
– Het is de verantwoordelijkheid van bestuurders om gesprekken te voeren waarbij alle partijen (omwonenden, nabestaanden, actiegroepen) serieus betrokken worden. Veel weerstand ontstaat uit gebrek aan communicatie en informatie.
– Ontwikkel als gemeente een beleidsvisie op het “herinneringslandschap” in de regio: welke standbeelden en monumenten zijn er, welke ontbreken? Wie wel of niet een standbeeld of straatnaam krijgt is een delicate beslissing die ook groepen uitsluit.
– De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) kan meer ondersteuning bieden met een goed onderhouden landelijk monumentenregister, gekoppeld aan een kennisbank met afbeeldingen en verbindingen naar andere gemeentelijke websites.

Wat te doen met omstreden monumenten?
Er zijn verschillende oplossingen: laten zoals het was – dat werkt meestal niet; context bieden met verklarende bordjes en QR-codes heeft een beperkt effect; een nieuwe naam of functie geven wist vaak een deel van de geschiedenis uit; verplaatsen van monumenten naar een museum is een mogelijkheid maar gebeurt vrij weinig; vernietiging leidt tot uitwissen van een stuk geschiedenis. Een veelbelovende aanpak is conceptuele vernieuwing; dan krijgt het monument een nieuwe context, zoals een kritische omlijsting, een tegenbeeld, een artistieke transformatie.

Het rapport
‘Wankele sokkels. Omstreden monumenten in de openbare ruimte’ is een adviesrapport van de KNAW, opgesteld door een commissie van wetenschappers en kunstenaar, met onder anderen Maria Grever, em. hoogleraar theoretische geschiedenis en historische cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (voorzitter); Hans van Houwelingen, beeldend kunstenaar en Harry Tupan, kunsthistoricus, algemeen directeur Drents Museum.

Bron:

https://museumtijdschrift.nl/artikelen/nieuws/omstreden-monumenten-onder-de-loep/ / KNAW-nieuwsbericht

 

Download hier het KNAW-advies: https://storage.knaw.nl/2023-10/231023-KNAW-advies-Wankele-sokkels-Omstreden-monumenten-in-de-openbare-ruimte.pdf

Bekijk dit item op het NOS 8-uur Journaal: https://www.npostart.nl/nos-journaal/23-10-2023/POW_05467560 (min 15:21 – 17:47)