Tula Herdenking 2021

17 Augustus

17 augustus is de dag waarop Curaçao massaal in opstand kwam tegen het Nederlandse koloniale bewind. Een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van ons koninkrijk en van de Caribische regio. De ‘slavenopstand’ van 1795 stond onder leiding van Tula. Op de plantages van het benedenwindse eiland heerste veel onvrede over de verslechterde leef- en werkomstandigheden. Tula, slaafgemaakte op plantage Knip, was bekend met de Europese ideeën over Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap, uit de Franse revolutie. Toen Nederland -en daarmee ook de Nederlandse Antillen- in 1795 onder Frans regime kwam en het gerucht ging dat de slaafgemaakten op het naburige eiland Haïti met succes hun vrijheid hadden bevochten wilden de Curaçaenaren dit ook. Tula en vijftig plantagegenoten pleitten hiervoor bij hun eigenaar, maar die verwees hen door naar de gouverneur van het eiland. Op weg naar Willemstad sloten tweeduizend slaafgemaakten van andere plantages bij de belangengroep aan. De ‘dialoog’ met de gouverneur haalde echter niets uit. De Nederlanders pakten hun wapens en sloegen de opstandelingen neer. Tula en zijn medestanders werden op een gruwelijke wijze geëxecuteerd.

Witte en zwarte geschiedschrijving

In de witte Nederlandse geschiedschrijving werd Tula aanvankelijk afgeschilderd als een ‘schurk’ en een ‘bloeddorstige rebel’. Deze typeringen hebben lange tijd de beeldvorming over de vrijheidsstrijder Tula beïnvloed, ook op Curaçao. Dit veranderde langzaam in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw onder invloed van de eerste romans en theaterstukken over Tula in het papiaments, de taal van Curaçao. In 1985 werd 17 augustus een nationale feestdag op Curaçao Dia di lucha pa libertat (dag van de vrijheidsstrijd). Daarna kwam er een gedenkteken op de plek waar Tula onthoofd is en een herdenkingsroute op het eiland (Ruta Tula). Internationaal is Tula’s bekendheid groeiende door de speelfilm Tula: the revolt uit 2012, een Nederlandse filmproductie, maar Engels gesproken. Kortom, voor de Antillianen in Nederland -en dan met name die uit Curaçao- is Tula een belangrijk figuur om met trots naar de eigen geschiedenis te kunnen kijken, bevrijd van elke vorm van ‘slaafse mentaliteit’.

In 2020 organiseerde het Comité 30 juni-1 juli Tilburg samen met de Tilburgse belangenvereniging Antaru (Antillen en Aruba, opgericht in 2006) de ‘Ruta Tula di Tilburg’. Dit was een eerste stadswandeling langs de koloniale sporen van Tilburg, eindigend in het Vrijheidspark. In 2021 vragen wij aandacht voor een landelijke activiteit met betrekking tot de Tula-herdenking zoals georganiseerd door het NiNsee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis) waar onze stichting deel van uit maakt.

 Praten over vrijheid, verzet en identiteit

Op dinsdag 17 augustus 2021 organiseert het NiNsee een talkshow te Amsterdam die u kunt volgen en terugzien op de facebookpagina van NiNsee en via www.ninsee.nl. Het programma wordt om 20.00 uur op televisie uitgezonden via RTV-7 (KPN kanaal 93, Ziggo kanaal 75).

Onderwerp is de verzetsheld Tula als symbool voor vrijheid, verzet en identiteit en wat deze thema’s betekenen voor de verschillende eilanden van het Caribisch deel van het Koninkrijk. Er zijn bijdragen van: Samira Rafaela (Europarlementariër D’66), Dr. Rose Mary Allen (Universiteit van Curaçao), Jeanne Henriquez (Museo Tula), Damaly Linkers (ondernemer Bonaire), Mackinly Richardson (historicus), Walter Hellebrand (Monuments Director at SEMF), Solange Wilson (Young professionals Saba). De muziek wordt verzorgd door Riëndy Holder. De presentatie wordt verzorgd door Joan de Windt.